İstanbul'da İlk gecekondu Zeytinburnu'nda yapıldı.İlk gecekondu mahallelerinin oluştuğu Zeytinburnu, 1957'ye gelindiğinde 60 bin nüfusa ulaştı. 1990′ların ortasında Zeytinburnu gecekondularının çoğunun apartmanlaştığı görülür. 1990′ların ortasında, mülkiyet sorunlarının geç çözülmesi ve o tarihte imar-ıslah planlarının yapımının gecikmesi nedeniyle eski gecekondulardan geriye sadece Çırpıcı ve Telsiz mahallelerindeki bazı örnekler kalmıştır. Zeytinburnu ilçe sakinlerinin genel olarak orta gelir grubundan olduğunu söylemek mümkündür. Zeytinburnu, bir dönem aldığı yoğun göç nedeniyle günümüzde oldukça renkli bir etnik yapıya sahiptir. Türkiye’nin hemen tüm illerinden yöreye gelen göçmenlerin yanısıra Batı Trakya, Balkanlar, Orta Asya gibi diyarlardan katılanlarla birlikte Zeytinburnu bir ifadeye göre Türk dünyası mozayiği oluşturmaktadır. Zeytinburnu kentsel mekân olarak son derece yoğun, sıkışık ve standartları düşük bir yapılaşma düzenine sahiptir. Özellikle konut alanlarındaki yerleşme düzeni, gecekondu döneminin mirası olarak çok sayıda küçük yapı adası ve sokaktan oluşmaktadır ki, 900′e yakın sokağın Zeytinburnu için kentsel işletme açısından hatırı sayılır bir yük olduğu açıktır. Bugün ve görülebilir bir gelecekte Zeytinburnu’nun kentsel gündeminde iki konunun daha belirleyici olacağı söylenebilir. Bunlar: Zeytinburnu’nun ulaşım bağlantılarının hem kendi iç bütünlüğünü arttırmaya, hem de İstanbul ile olan ilişkilerini güçlendirmeye yönelik olarak iyileştirilmesi. Diğeri ise, kentsel mekân ve yaşam kalitesi ile kültürünün geliştirilerek, Zeytinburnu’nun İstanbul metropolünün “kentlileşmiş” parçalarından biri haline getirilmesidir. Halen, Zeytinburnu’nun Tarihi Yarımada’nın hemen yanıbaşında ve kentin merkezi iş alanlarına son derece yakın olmasına, ayrıca, hem kuzeyden D-100 (E-5) hem de güneyden Sahilyolu ve demiryolu ile kuşatılmış olmasına rağmen gerçekte İstanbul ile olan ulaşım bağlantılarının çok güçlü olmadığı ve İstanbul metropolü içinde erişilebilirliği düşük bir alan olduğu görülür. İstanbul’la olan başlıca erişilebilirlik sorununun, Zeytinburnu’nun D-100 karayolu ve Sahilyolu ile olan ulaşım bağlantılarının zayıflığından kaynaklandığı görülür. Her iki karayolu da bir anlamda Zeytinburnu’ndan geçmekte ancak Zeytinburnu’na teğet geçmektedir. Sahilyolu bağlantısını güçlendirmek üzere bir alt-üst geçit yapılması, yine hem zayıf olan D-100 Karayolu bağlantısını iyileştirmek hem de kuzey-güney doğrultusunda ilçeye güçlü ve yeni bir ulaşım aksı sunmak amacıyla Seyit Nizam Mahallesi’nde 400 bağımsız birim istimlak edilerek yeni bir yol açılması, Turan Güneş Caddesi’nin yeniden güçlü bir bağlantı olması yönünde iyileştirilmesi bu başlık altında halihazırda gerek İstanbul Büyükşehir Belediyesi, gerekse Zeytinburnu Belediyesi tarafından yürütülmekte olan çalışmalardan bazılarıdır. 1994 yılında hizmete giren ve Sirkeci’den başlayan hızlı tramvay hattı, büyük bir ulaşım kolaylığı sağladığı Zeytinburnu’nun kuzey bölgelerinden geçip Seyit Nizam Caddesi yoluyla batıya yönelmektedir. Güneyden geçen demiryolu hattı ise, Kazlıçeşme’deki dericilerin kaldırılmasından sonra yolcu potansiyelinde önemli bir kayba uğramasına rağmen yöredeki endüstrinin işgücü için başlıca toplu taşıma aracı olmaya devam etmektedir. Zeytinburnu’nun, 1984 sonrası büyük kentlerde oldukça yaygın şekilde görülen kentsel-kamusal mekân düzenlemeleri, kentsel tasarım projeleri ve gösterişli kentsel yatırımlardan oldukça geç pay aldığı görülür. Zeytinburnu gibi göçle ve plansız bir şekilde oluşmuş kentsel alanlarda bu tür uygulamaların, pratik yararlarının ötesinde belirli bir kentlilik bilinci oluşturmaya yönelik daha uzun vadeli ve stratejik etkileri olacağı düşünülmelidir. Zira, fiziksel mekânı çoğunlukla bireysel yarar temelinde oluşmuş eski bir gecekondu bölgesindeki bir kamusal alan düzenlemesi herşeyin ötesinde bir kent inşa etmek anlamına gelmektedir. Otopark sorununu çözmek amacıyla İnönü Caddesi’nin altında 500 araç kapasiteli, 3 katlı otopark inşa edilmesi ve bunu takiben ilçenin yoğun kullanılan alışveriş aksını oluşturan 58. Bulvar’ın kısmen tek yönlü yaya + araç trafiğine uygun biçimde düzenlenmesinin de Türkiye için bir ilki oluşturacağı yetkililer tarafından ifade edilmektedir. Öte yandan 1999 sonrası sokak düzenlemelerinin parklarla da desteklenmesi politikası benimsenir. Bu çerçevede, Öğretmenler Parkı, Özgürlük Parkı, Merkezefendi Parkı ve Spor alanı örneği gibi bazı işgal edilmiş alanlar, parka dönüştürülürken, boş alanlar da gerektiğinde istimlak yoluyla yeşil alana dönüştürülür. Nisan 2001 ‘de açılan Olivium Alışveriş Merkezi Zeytinburnu’nun kentlileşmesinde herhalde önemli bir aşamayı oluşturacaktır. Tıpkı diğer alışveriş merkezlen gibi burası da sinemalarıyla bir eğlence, rekreasyon ve piyasa mekânı işlevlerini bir arada barındırmaktadır. 1998 yılında eski Trakya Otogarı yerinde Topkapı Şehir Parkı ile başlayan projeler dizisi ise, yörenin çehresini orta ve uzun vadede değiştirebilme potansiyelini barındırmaktadır. Daha ileri aşamalarda Surlar boyunca uzanan ve dini turizmi destekleyen bir kültür adası yaratılması hedeflenmektedir. Bu çerçevede 1999′da Belgrad Kapı karşısında açılan Şehir Anıtı’nın 3 eli de yörede eserleri bir arada varolan Türk, Ermeni, Rum kültürlerini simgelemektedir. Kültürel anlamda Zeytinburnu’nun daha renkli ve hareketli bir belde olması yönünde güçlü istekler bulunmaktadır. İlk kez 1999′da Mesir Macunu mucidi Merkezefendi adına yapıyan halk etkinlikleri, geleneksel tıp konusunda uluslararası sempozyum ve Yenikapı Mevlevihanesi’nde ilk kez 2002′de sema gecesi düzenlenmesi, Zeytinburnu’nun bundan sonraki kültürel faaliyetlerinin tematik ana hatlarını belirgin biçimde ortaya koymaktadır. Zeytinburnu, bir yandan eski sanayi faaliyetlerinden arınırken, yerlerine yenilerini koymakta da oldukça başarılı gözükmektedir. Yeni işlevler dokuma ve dericilik temelli toptan ve perakende ticaret üzerinde yoğunlaşmaktadır. Telsiz-Beştelsiz mahallelerinde Balıklı Yolu çevresinde kumaşçılar bölgesi son beş yılda örme kumaş konusunda Türkiye’nin en büyük toptan ticaret merkezi haline gelmiştir. Tabakhanelerin taşınmış olmasına rağmen Sahil Yolu 650 dükkanla hâlâ çok önemli bir deri konfeksiyon merkezi durumundadır. Turan Güneş Caddesi üzerindeki Perdeciler Çarşısı ise, Zeytinburnu’nun önemli ama fazla bilinmeyen özelliklerinden birini oluşturmaktadır. Günümüzde Zeytinburnu’nun yeni bir kimlik ve kentle yeni bir bütünleşme arayışında olduğu söylenebilir. Zeytinburnu tarihi geçmişinden bağımsız ve bağlarını koparmış yeni bir kimlik oluşturmaya çalışmaktadır. Zeytinburnu da 1990′lar İstanbul’unun tüketim yaşamındaki yerini almak ve sanayi-gecekondu bölgesi kimliğinden sıyrılmak istemektedir. Eski gecekondu bölgelerindeki konut-ticaret-iş merkezi yönündeki dönüşümler bunun göstergelerinden biri olarak yorumlanmalıdır. Başka bir ifadeyle Zeytinburnu sınıf atlamak istemektedir. ''Yazıdaki bilgiler belediye arşivinden alıntıdır''