FATİH'İN EMANETLERİNİN İÇLER ACISI HALİ

ZEYTİNBURNUHABER GAZETESİNİN ÖZEL HABERİ

Günümüzde birçok konsere mitinge ev sahipliği yapan kazlı çeşme semtinin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. İsmini aldığı kazlı çeşme Fetih sırasında askerlerin su ve temizlik ihtiyaçlarını karşılamak için Fatih Sultan Mehmet tarafından yapılmıştır…

Kazlı çeşme semtinde Fatih(Kazlı çeşme Camii), hamam ve çeşme gibi birden fazla tarihi yapı bulunmaktadır. Tabi semtte bulunan Rum evleri, meyhaneleri ve ayazma Osmanlı toplumunda var olan hoşgörüyü göstermektedir. Maalesef bu eserlerin birçoğu harap halde yetkililerin sahip çıkmasını bekliyor.

FATİH CAMİİ

Kazlı çeşme camii olarkta bilinen Fatih Camii adını dönemin padişahı Fatih Sultan Mehmet’ten almıştır. Yapılış tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte yapılış tarihiyle ilgili iki tez vardır. Birinci tez; caminin İstanbul’un fethinden önce yapıldığıdır. Minaresinin solda bulunması fetihten önce yapıldığının kanıtı olarak gösterilir kimi tarihçiler tarafından…

Bizans surlarına çok yakın olan camiinin minaresinin solda bulunması ezan sesinin Bizanslılara daha güçlü gitmesini sağlıyor. Beş vakit okunan ezanla Bizans askerlerinin moralini bozup savunma güçlerini kırması hedefleniyordu.

İkinci tez camiinin fetihten sonra yapıldığıdır. Evliya Çelebinin Seyahatnamesi buna delil olarak gösterilir Seyahatnamede fetihten sonra bölgenin dericilere ve mezbahalara bırakıldığı anlatılır. Dolayısıyla Camiin esnafın ibadet ihtiyaçlarını karşılamak için yapıldığını akla getirmektedir.

İstanbul’un fethi esnasında tahrip olan camii II. Mahmut döneminde tamirat görmüştür. Daha sonra 1954 yılın da dönemin hükümeti tarafından da restore edilmiştir.

Caminin günümüze kadar orijinalliğini koruyan tek yeri minarenin kaidesidir. Diğer kalan kısımlarında orijinallik bozulmuş, değişiklikler olmuştur…

Fatih camii, kare şeklinde planlanmış kâgir (taş) bir binadır. Caminin bahçesinde kimin olduğu bilinmeyen bir de mezar vardır.

KAZLIÇEŞME HAMAMI

Kazlı çeşme de Fatih camiinin hemen yanında bulunan hamamla ilgi çok fazla bir bilgi yoktur. Tarihçi Ekrem Ayverdi’ye göre hamam camiinin vakfiyesinde görülmemekle beraber camiye bitişik olması aynı vakfe ait oldukları fikrini güçlendirmektedir.

Osmanlı devletinde çok fazla sayıda hamam yapılmıştır. Bunun sebebi hamamların iyi gelir getirmesidir. Ve kazanılan paralarda hayır işlerinde kullanılmıştır.

Evliya Çelebi Seyahatname de kazlıçeşme hamamından söz eder. İstanbulda 152 tane hamam olduğunu bunların hepsinin kadın ve erkek olmak üzere iki girişi olduğunu anlatır. Ama Kazlıçeşme hamamının yalnız dericilikte ve mezbahalarda çalışan erkekler için yapıldığını dolayısıyla tek kapılı olduğundan söz eder.

Şu an hamam binası harabe bir halde evsizlere barınak olmaktadır. İstanbulun fethi ile aynı yaşta olan bu binanın bir an önce sahip çıkılıp gereken düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.

KAZLIÇEŞME SEMTİ

Kazlı çeşme semtinde yerleşim çok eskilere dayanmaktadır. Yüzyıllar boyunca İstanbul dericiliğinin merkezi olmuştur. Bu bölge Tabakhaneler Semti olarakta bilinmektedir.

1993 yılına geldiğinde bölgede ki bütün dericilik işletmeleri buradan kaldırılarak 540 yıllık dericilik serüveni sona ermiş oldu. Bölgedeki bu yıkım sırasında birçok Osmanlı evi ve tarihi köşkte yıkıldı.

Kazlıçeşme semti çok eski tarihlerine dayanan Rum yerleşimi vardır.40–50 yıl öncesine kadar balıkçı Rumların evleri ve meyhaneleri bulunmaktaydı. Bu meyhanelerden bir tanesi şu an tarihi eser kapsamında koruma altına alınmıştır. İstanbulda bolca bulunan ayazmalardan en önemlilerindenden bir tanesi olan Aya Paraskevi ayazması da burada bulunmaktadır.

Deri sektörünün Kazlıçeşme’den kaldırıldıktan sonra tarihi doku tüm çıplaklığıyla ortaya çıkmıştır. Fakat başta hamam olmak üzere eski evler tahrip olmuş bir çoğu da yok olmuştur. Fatih Sultan Mehmet Han’ın fetih sırasında yaptırdığı kazlı çeşmenin kazı İstanbul’ un orta yerinde çalınmıştır. Yetkililerin bir an önce bu tarihi semte sahip çıkıp gerekli düzenlemeleri yapması gerekiyor.

HABER: SERHAT YILDIRIM
FOTO: TAYLAN DEMİRELLİ-ARŞİV
METİN YAZARI: AHMET KILINÇ

WWW.ZEYTİNBURNUHABER.ORG-ÖZEL