Hayata geçirilen Bisiklet projesiyle birlikte Türkiye’de devrim niteliğinde bir değişimin önünü açan Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın, Milliyet’e değerlendirmelerde bulundu.Zeytinburnu ilçesi 11.6 km2. Üçte biri sanayi bölgesi üçte biri mezarlık, kalan üçte birinde de 290.000 kişi yaşıyor. Oldukça kalabalık bir ilçeyiz. Bisiklet projesini başlatalı bir buçuk yıl oluyor. Bisiklet benim çocukluk hayallerim arasındaydı. Yirmili yaşlarımdayken Zeytinburnu’ndan kalkıp bisikletle Karadeniz’e gitmeyi hep hayal etmişimdir. Zeytinburnu’na ilk geldiğim 80’li yıllarda, yol imkanları fazla yoktu ama bisiklet çok kullanılırdı. O dönemde insanlar şehir içerisinde bisikleti tercih ederlerdi. Daha sonra çarpık yapılaşma ve plansız yapılan yollar bisiklet kullanımını zorlaştırmaya başladı. Yaşamın içerisine bisikleti nasıl dahil ederiz diye düşündük. Bir buçuk yıl önce çalışmalara başladık. Zeytinburnu içerisindeki bütün cadde sokak ve yollar ortak kullanıma açıldı. Yani bizde ayrı bir bisiklet yolu yok. Şu an Zeytinburnu içerisinde hangi sokağa hangi caddeye giderseniz gidin çevre yolları hariç bisiklet, otomobil, minibüs ve diğer motorlu araçlar yolu birlikte kullanıyor. Öncelik ise bisiklette. Sloganımız sağlıklı yaşam kolay ulaşım.

- Bisiklet projesiyle birlikte vatandaşların hayatında ne gibi değişiklikler olacak?

Günlük yaşam içerisinde neredeyse hareket etmiyoruz. Vücudun hareket etmediği bir koşturmaca yaşıyoruz. Çünkü her yere araçlarla gidiyoruz. Bu beraberinde sağlık problemlerini getiriyor. İşte bu noktada normal rutin günlük yaşamın içerisine biz bizi hareket ettirecek olan bir aracı sokabilirmiyiz. Batılı bunu yapmış. Örneğin Hollanda’da, Almanya’da, Norveç’te, İsveç’te  7’den 70’e herkes bisiklet kullanıyor. Eğer biz de günlük hayatımıza bisikleti sokarsak, ekstra vakit ayırmadan sporu dahil etmiş oluruz. Böylece daha sağlıklı ve daha mutlu bir toplum haline geliriz. Ben de 100 günde bin kilometre yol yaptım, 28 bin kalori yaktım.

- Bisiklet projesi haricinde önemsediğiniz diğer yatırımlardan biraz bahseder misiniz? 

Kültür alanında yaptığımız çalışmalar özellikle millet kıraathaneleri örnek gösteriliyor, model olarak ele alınıyor. Yanıbaşımızda 120 dönümlük askeri lojmanlar var. Lojmanları yıkıp, çok güzel bir yeşil alan oluşturacağız. Hatta bu bisiklet projesi, millet projesinin çalışması aşamasında oldu. Ana projelerimizden birisi kültür belediyeciliği. Türkiye’de kültür belediyeciliği denince ilçe anlamında Zeytinburnu gelecek. Şu an Zeytinburnu Belediyesi’nin kültür bütçesi ve sosyal yardım işleri sosyal belediyecilikle ilgili bütçesi bundan 20 yıl önceki bütçenin üç katı. Gençler, ev hanımları ya da emekliler, hayata burada tutunuyor. Vatandaşlarımız yeteneklerini keşfediyor.

- İmar barışı hakkında ne düşünüyorsunuz?

İmar barışı 2005 yılında çıkan bir yasa vardı, o tarihten sonra yapılan binalar imar koşullarına uygun yapılmamışsa ya da sonradan ilaveler yapılmışsa kullanılamıyordu, ruhsat veremiyordunuz. Yenilenmenin önü açılsın kaçak yapılanmanın önü kapansın diye bir yasa çıktı. Eski kullanıcılar kullanabiliyor, bir başkasına verdiği zaman ruhsat alamıyor. Bu büyük sıkıntı oluşturmaya başladı. Bu tür yerlerin yeni imar hakkı doğurmadan kullanılabilmesinin önünü açmak için imar barış yasası çıkarıldı. Bu boyutuyla yasanın faydalı olacağı kanaatindeyiz.

- İlçede gerçekleştirilecek kentsel dönüşüm çalışmaları ne aşamada?

Haftaiçi İstanbul’daki Belediye Başkanları ile toplantı yapacağız. Uygulamanın artıları eksileri, neler yapılabilir. Bu kaçak yapılaşmanın kuralsızlığın önünü açmamalı. Uygulama haksız getirilere yol açmamalı. Uygulamada bazı eksikler var, onları gidermek için çalışmalar yapılıyor.

- Siz de çoğunlukla otomobil yerine bisiklet kullanıyorsunuz. İnsanlardan ilginç tepkiler aldığınız oldu mu?

Proje başladıktan sonra anket yaptırdık. Zeytinburnu halkının bu projeye desteği inanılmaz düzeyde çok muhteşem bir destek var. Yüzde 18 civarı projeyi desteklemiyor, yüzde 80’lere yakın destek var. Bir kere halk çok benimsemiş vaziyette. Vatandaşlar beni bisikletle görünce alkışlıyor. Halkla iletişim olarak inanılmaz etkili bir araç. Bir de şöyle bir uygulama başlattık. Bisiklete binmeye başlamadan önce bi hazırlık yaptık. 500 tane bisiklet aldık belediye personeline dağıttık. Gün içerisinde bi noktadan diğer noktaya Zeytinburnu içerisinde toplu gidişler hariç bisikletle gideceksiniz dedik. Bilmeyen yaya gidecek öğrenecek, bilen bisikletle gidecek.

- Proje insanlarda nasıl bir etki yarattı?

Belediyemize ait iki bisiklet bir otomobiliz var. Arkadaşlarımız bir hesap yaptı yüz günde yaklaşık 70 litre akaryakıt tasarrufu yapmışız. Bisikletli sayısını artırarak farkındalık oluşturmayı hedefliyoruz. Bu farkındalığın oluşması için perşembe günleri bütün Zeytinburnulularla yaklaşık 10 km’lik bi tur yapıyoruz. Bunu da trafiğin olduğu saatlerde yapıyoruz. Ayrıca insanların kendi bisikleti varsa onları park edebileceği bisiklet park yerleri oluşturuyoruz. Öte yandan Zeytinburnu’nda 41 noktada paylaşımlı bisikletler var. İspark işletiyor. 59 TL veriyorsunuz 1 yıllık üye oluyorsunuz. 30 dakikayı geçmeyen kullanımlar ücretsiz. Her geçen gün ilgi artıyor. Ben de 101 gündür günlük kıyafetle bisiklete biniyorum. Kışın da yağmur kar demeden binmeyi sürdüreceğim. Vatandaşlara burada bisiklet eğitimi de veriyoruz. Olağanüstü bir ilgi var. Devrim niteliğinde bir olay olacak bu proje Türkiye için. Artık yaşamınızın içine bisikleti dahil edeceğiz ve daha sağlıklı bir toplum olacağız. Yasal olarak Zeytinburnu’ndaki bütün cadde ve sokaklarda bisiklet işareti olsa da olmasa da öncelik bisikletin.
Ulaşımda bir devrim
Projeden memnun kalan ilçe sakinleri ‘ulaşımda artık bisiklet dönemi var’ diyor. Belediye çalışanlarından, ilçe esnafına kadar herkes ulaşım için bisikleti tercih eder hale geldi. İlçe yollarının düz olması bisiklet kullanımını zorlaştırmazken, bisiklet kullanıcıları hem ekonomik hem de sağlık açısından mutlu olduklarını ifade ettiler. Zeytinburnu sakinlerinden Derya Mutlu, “İstanbul trafiğinde bir yerden başka bir noktaya varmak büyük çile. Belediye, proje kapsamında 1000 adet bisiklet dağıttı. Otobüs bileti bütçemi zorluyordu. Artık bu sorundan da kurtuldum” dedi. Zeytinburnu Bisiklet Klübü  Başkanı Faruk Meto ise, “Zeytinburnu Bisiklet Klübü olarak 7 yıldır bisiklet sevdalıları olarak çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Trafikte yer kaplamıyoruz. Çevre kirliliğini azaltıyoruz. Kazaların önüne geçmiş oluyoruz. Bisiklet geleceğin en önemli ulaşım aracı olacak. Ulaşımda hem maddi hem manevi açıdan bir devrim” diye konuştu. HABER ARAŞTIRMA/PINAR POLATSOY